Przykład ten nie jest niestety odległy także od praktyki akademickiej. Zauważmy, im dokładniej prowadzący zajęcia sformułuje swoje wymagania formalne, im bardziej szczegółowo określi obowiązkową literaturę przedmiotu i zagadnienia (konkretne książki i fragmenty), tym mniej student będzie wiedział, tym bardziej ograniczone myślenie zaprezentuje na egzaminie. Będzie odtwarzał, a nie ze zrozumieniem i twórczo przetwarzał dostarczone mu informacje.
Jest wiele szczegółowo zbadanych i opisanych mechanizmów, które prowadzą do biurokratyzowania się instytucji. W tym miejscu chcemy zwrócić uwagę na:
– 1) błędy popełniane w procesie formalizacji,
– 2) „wyuczoną nieudolność”,
– 3) kumulatywny mechanizm formalizacji.
Formalizacja jest to proces, vr którym cele i strukturę instytucji utrwala się w organizacyjnych przepisach (także w postaci schematów), tworząc i wprowadzając wzorce zachowań i zależności oraz procedury działania. Procedurami są np. uregulowane instrukcjami kolejne czynności, które muszą być wykonane przy zatrudnianiu lub zwalnianiu pracowników w dużym przedsiębiorstwie, opracowywaniu planów techniczno-ekonomicznych, rachunku kosztów, w procesie produkcji (tzw. instrukcje robocze), a także zasady działania w sferze określanej jako „bezpieczeństwo i higiena pracy”, zasady postępowania w przypadku wybuchu pożaru itp. Zbiór przepisów zawartych w instrukcjach, zakresach działania (czynności), regulaminach i statusie instytucji nazywamy dokumentacją organizacyjną, zaś ogół zarejestrowanych wzorców działań ujętych w tych przepisach – organizacją formalną.
Leave a reply