Decentralizacja

Powszechnie uważa się, że to właśnie decentralizacja, czyli przesunięcie uprawnień decyzyjnych z wyższych szczebli na niższe, ocaliła General Motors od bankructwa zagrażającego tej firmie na początku lat dwudziestych oraz umożliwiła uzyskanie przodującej pozycji w amerykańskim przemyśle samochodowym.

Kłopoty GM wiązały się przede wszystkim z rozwojem przez koncentrację kapitału, przez wykupywanie niezależnych firm produkujących głównie samochody, traktory i sprzęt mechaniczny. Intensywnie rosnący koncern szybko natrafił na barierę zarządzania, barierę centralizacji. Dopiero kiedy przedstawiciele kierownictwa Du Pont de Nemours Company, firmy mającej duże udziały w GM, oraz banku Morgan Guaranty Trust Company doprowadzili do zmiany na stanowisku szefa korporacji, kiedy założyciela GM W. Duranta zastąpił Pierre S. du Pont (grudzień 1920 r.), możliwa stała się zmiana „filozofii” funkcjonowania tego koncernu. Pod kierunkiem Alfreda P. Sloana rozpoczęto reorganizację, którą można określić jako „centralizację kontroli z decentralizacją odpowiedzialności” [Brown, 1927], Mimo różnych mniej lub bardziej głębokich kryzysów General Motors jest obecnie największym koncernem samochodowym USA.

Doświadczenia wynikające ze stosowania rozwiązań zdecentralizowanych doprowadziły do rozwinięcia tej koncepcji w ramach kierunku human relations i określenia warunków, które muszą być spełnione, by decentralizacja przynosiła efekty. Lista tych warunków jest długa. R.H. Cordiner, długoletni prezes rady nadzorczej General Electric Company, wymienia następujące: