Hierarchiczność organizacji

Elementy techniczne splatają się w organizacji ze społecznymi. Tworzą system ,,anty intuicyjny”, przewidywalny w bardzo ograniczonym zakresie. Organizacji – całego systemu – nie możemy już zaprojektować tak, jak projektuje się maszynę. A jak? – To bardzo skomplikowane zagadnienie, o czym pisaliśmy obszernie w innych partiach tej książki.

Organizacje mają budowę hierarchiczną. Składają się z podsystemów, które z kolei dzielą się na podpodsystemy, te zaś na elementy jeszcze niższego rzędu. Widzimy to chociażby na schemacie organizacyjnym. Możemy jednak dzielić systemy inaczej, W jaki sposób, według jakich kryteriów i jak szczegółowo – to zależy od tego, co chcemy zbadać i ewentualnie zmienić, od tego, jaki jest konkretny cel analizy. Zagadnieniami tymi zajmuje się szczegółowo systemowa analiza organizacji [Koźmiński, 1979, s. 35 i nast.].

Hierarchiczność organizacji umożliwia nam wykorzystywanie w jej badaniu cybernetycznej metody ,.czarnej skrzynki”. Stosując tę metodę nie wnikamy w wewnętrzną strukturę ani w mechanizm funkcjonowania wybranego elementu, lecz analizujemy wyłącznie zależności, jakie zachodzą pomiędzy zmianami na wyjściach podsystemu „pod wpływem” zmian na jego wejściach. Metoda „czarnej skrzynki” ułatwia nam poznanie i oddziaływanie na złożone systemy bez konieczności analizowania wszystkiego. Właściwie stosowana pozwala uprościć system przy jednoczesnym zachowaniu jego różnorodności.