Podstawowe narzędzie podejścia systemowego

Podstawowym narzędziem podejścia systemowego jest modelowanie – tworzenie modeli i przeprowadzanie na nich eksperymentów (symulacji). W systemowych modelach, które są celowymi „wielowymiarowymi”, „wieloaspektowymi” uproszczeniami, ujmuje się badane obiekty, zjawiska i procesy w ich złożoności (upraszczając musimy zawsze zachować różnorodność tego, co badamy), wzajemnych powiązaniach i dynamice. Za najbardziej wysublimowaną formę systemowego modelowania uznaje się matematyczne modele symulacyjne [Koźmiński, 1983, s. 83].

Budując modele szeroko wykorzystuje się rozumowanie przez analogię, sięgając do dorobku jednych nauk przy rozwiązywaniu problemów tradycyjnie należących do innych dyscyplin. W naukach o organizacji i zarządzaniu szczególnie popularne są metaforyczne analogie polegające na porównywaniu organizacji do maszyny lub organizmu, a funkcji zarządzania do funkcji realizowanych przez mózg [Obłój, 1986, rozdz. 3],

Kończąc tę ogólną charakterystykę zapoznajmy się z „dziesięcioma przykazaniami” podejścia systemowego zebranymi przez J. de Rosnay’a. Pamiętajmy: podejście systemowe jest coś warte tylko wtedy, jeśli prowadzi do konkretnych działań: poszerza pole naszego widzenia, ułatwia zdobycie potrzebnych informacji i ich analizę oraz – co jest najważniejsze – pozwala na zwiększenie skuteczności tego, co robimy, i sprawności funkcjonowania systemów organizacyjnych.