„Dziesięć przykazań” podejścia systemowego część 2

Zapewniać równowagę przez decentralizację. Tylko wtedy, gdy odchylenia są wykrywane i korygowane tam, gdzie wystąpiły, lub blisko tych miejsc, możliwe jest szybkie przywracanie równowagi i przystosowywanie się do zmian. Korygowanie równowagi ciała w pozycji pionowej odbywa się przez skurcz pewnych mięśni bez konieczności myślenia o tym, nawet kiedy interweniuje mózg. Wiele naszych reakcji „zamyka się” w ośrodkowym układzie nerwowym. Są to odruchy – szybkie i odciążające nasze centrum decyzyjne. Podobnie powinno być w organizacjach: decentralizujmy zarządzanie, twórzmy „automatyzmy” zwiększające różnorodność reakcji i uwalniające najwyższe kierownictwo od zajmowania się sprawami drobnymi i tymi wszystkimi, które mogą być rozstrzygnięte niżej.

czytaj dalej

Organizacyjni gracze

Kierownictwo każdej organizacji mniej lub bardziej świadomie wpływa na kształt gier, bowiem zmieniając struktury, procedury, normy itp. kreuje sztuczne sfery niepewności. Tworzy zatem osnowę społecznych interakcji, która wypełniana jest zawsze ,,w' jakiś sposób racjonalnymi” działaniami konkretnych jednostek i grup. Dysponuje także szerokimi możliwościami oddziaływania na sam przebieg gier. Podstawowymi środkami, które służą temu celowi, są: manipulowanie informacjami, dysponowanie kanałami informacyjnymi, reglamentacja wypłat-stawek w grach itd. przez politykę kadrową, system pozyskiwania i awansowania pracowników, zasady premiowania, rozdzielanie zasobów itp.

czytaj dalej

Prognozy finansowe a decyzje inwestycyjne

Prognozy finansowe powinny optymalizować decyzje inwestycyjne i być na tyle elastyczne, aby uwzględniać zmiany zachodzące w otoczeniu podmiotu. Takie cele może zapewniać tylko odpowiednio spa- rametryzowany układ prognoz, konsekwentny co do układu i korespondencji danych wsadowych. Dane wsadowe, to dane potrzebne do oszacowania sprzedaży, nakładów

czytaj dalej

Przypadek: Francuska Poczta, Telegraf, Telefon (PTT) część 2

W PTT nie było długoterminowych planów, nie opracowywano także szczegółowych budżetów z przewidywanymi wydatkami. Najwyżsi rangą urzędnicy byli trochę politykami, trochę pracownikami administracji państwowej, trochę kierownikami przedsiębiorstw. Zbyt słaby system zachęt (bodźców) dla kierownictwa nie sprzyjał wzrostowi zaangażowania w sprawy instytucji i podwyższaniu sprawności funkcjonowania. Morale kadry było osłabione przez częste i niekiedy bardzo niewybredne uwagi i interwencje ze strony różnych członków parlamentu. Dotyczyły one głównie nieudolności i opieszałości urzędników. Wszystko to prowadziło do stopniowego pogarszania się sytuacji PTT, jej prestiżu, funduszów itp.

czytaj dalej

Przypadek: Prztdew

Jedną z podstawowych zasad, które winny obowiązywać w instytucji bankowej, jest szybkość działania. Chodzi tu zarówno o kasową obsługę klientów, jak i operacje dokonywane między bankami lub oddziałami banku. Zasada ta ma szczególne znaczenie w sytuacji inflacji.

czytaj dalej

Okresowe przeglądy i analiza krytyczna

Przynajmniej raz na kwartał poszczególni kierownicy i dyrekcja organizacji powinni przeprowadzić szczegółową analizę wyników zespołów, komórek, pionów oraz pojawiających się zagrożeń. Powinni odpowiedzieć na pytania: Co osiągnięto? Czego nie osiągnięto i dlaczego? Co można zrobić dla polepszenia sytuacji w przyszłości?

czytaj dalej

Przypadek: T. Bata – decentralizacja i nie tylko

Zaczęło się w 1976 r. od małego warsztatu otwartego przez Antona Batę w Zlinie, w rynku koło kościoła. Był to typowy dla tej okolicy warsztat rzemieślniczy, w którym oprócz właściciela pracowało czterech czeladników i trzech uczniów. Produkowano tu filcowe pantofle, sprzedawane później na targach i jarmarkach.

czytaj dalej

Zarządzanie dużymi zakładami

Szybko jednak okazało się, że zarządzanie dużymi zakładami jedynie za pomocą zdrowego rozsądku, intuicji i osobistego doświadczenia jest niewystarczające. W szczególności nie prowadzi do odpowiadającego możliwościom techniki wzrostu wydajności pracy robotników bezpośrednio produkcyjnych. Właśnie niska wydajność indywidualna została uznana przez klasyków organizacji za główny hamulec rozwoju gospodarczego. Z jednej bowiem strony nie pozwalała na podniesienie płac i dzięki temu stworzenie masowego rynku przemysłowych dóbr konsumpcyjnych (bariera popytu), z drugiej zaś hamowała wzrost produkcji (bariera podaży), ponieważ na skutek wysokich kosztów jednostkowych czas zwrotu kapitału zainwestowanego w kosztowne urządzenia był zbyt wolny. Dostrzegał to Taylor: „…powolne wykonywanie pracy jest najpoważniejszym problemem, z którym musimy sobie poradzić w Stanach

czytaj dalej

Bonusowy system Gantta

Jednym z największych dokonań H. Gantta było także opracowanie i wdrożenie zadaniowo-premiowego systemu plac, zwanego również czasowo-premiowym lub bonusowym systemem Gantta. (Bonus to premia, która nie wynika z formalnych zobowiązań, lecz dobrej woli kierownika). W systemie tym „… przyznaje się bardzo duże wynagrodzenie za wykonapie określonego maksimum ustalonej pracy (ustalonej w wyniku znormowania „najlepszego sposobu” wykonania zadania – przypis W.P.), bardzo małe zaś w wypadku nieosiągnięcia tego maksimum. Na przykład, jeśli robotnik wykona wszystko, czego się od niego żąda i co w każdym wypadku musi być możliwe do wykonania, otrzymuje dużą dodatkową zapłatę natomiast nie otrzymuje nagrody, a tylko zwykłą dniówkę, jeśli zadanej roboty nie wykona. Dodatkowa premia przyznawana kierownikom, w wypadku, gdy wszyscy ich podwładni wykonali maksimum roboty, stanowi silny bodziec skłaniający ich do szkolenia gorszych robotników” [Gantt. 1901 Kurnal, 197s. 156-157]. Zdaniem Gantta „„..zadaniowo-premiowy system płac jest w rzeczywistości połączeniem najlepszych cech systemu dniówkowego i akordowego. Robotnik ma zapewnioną dniówkę w okresie uczenia się nowych zadań, a ponieważ premia za ich wykonanie odpowiada pewnemu procentowi ustalonego czasu, wysokość wynagrodzenia za wykonanie zadania jest stała i stanowi faktycznie równoważnik akordu” [Gantt, 1908 Kurnal, 1972, s. 186], Premia za wykonanie zadania wahała się w tym systemie od 20 do 50% płacy dniówkowej.

czytaj dalej

„Dobry robotnik” – opis

Użyliśmy wyżej określenia „dobry robotnik”. Co to znaczy? Zdaniem Taylora to przede wszystkim robotnik mogący sprostać wysokim normom, właściwie dobranym do rodzaju wykonywanej pracy, odpowiedni do niej pod względem wzrostu, wagi, predyspozycji i umiejętności to pracownik wyselekcjonowany przy zastosowaniu metodpsychometrycznych. rozmaitych analitycznych testów psychofizycznych, jak np. test obu rąk, testy służące badaniu zdolności rozróżniania kolorów, czy testy badające szybkość reakcji na różnego rodzaju bodźce. Aby dobry robotnik osiągnął wysoką wydajność konieczne było: ł) doskonalenie jego nawyków operacyjnych przez szczegółowy instruktarz,

czytaj dalej